U bent hier: Home - Risico - Machineveiligheid

Print deze pagina


Machineveiligheid


Bij machinale houtbewerking kunnen risicovolle situaties optreden. We onderscheiden vanuit de regelgeving drie soorten machines:
  • Vast opgestelde machines met handmatige invoer met MAN gereedschap voor bewerking
  • Vast opgestelde machines met machinale invoer met MEC gereedschap voor bewerking
  • Handmachines
  • Houtbewerkingsmachines kunnen ernstige verwondingen veroorzaken doordat men met de vingers of de hand in aanraking komt met draaiende beitels, frezen, boren of zaagbladen. Bij machines met machinale doorvoer zijn de veiligheidsrisico’s kleiner dan bij machines met handmatige invoer zoals een tafelfrees of cirkelzaagmachine. Bij onderhoud en het omstellen van machines voor bepaalde bewerkingen kunnen extra risico’s op het ontstaan van verwondingen aan vingers, handen en onderarm optreden.
  • Daarnaast is er elektrocutiegevaar bij het in aanraking komen met open elektrische gedeelten bij beschadigde elektraleidingen, doorvoeren of een defecte omkasting van schakelaars. Meer over de risico's van Elektriciteit.

Om het onveilig gebruik van machines een halt toe te roepen, is de tweejarige campagne Hou 't veilig gestart. Met behulp van onder andere stickers, posters, een prijsvraag, lespakketten en deze website worden medewerkers in de houtsector gewezen op het belang van machineveiligheid en aangespoord hier zorgvuldig mee om te springen. De campagne loopt van september 2011 tot en met februari 2013.


In welke functiefamilie is Machineveiligheid een belangrijk risico?

Voor- en afmontage
Kunststofverwerking
Houtbewerking
Spuiterij
Houtskeletbouw
Bouwmontage
Magazijn / expeditie / transport
Technische dienst

Het risico komt in mindere mate voor binnen:
  • Productieleiding

Voor Productieleiding geldt dat de productieleider tijdens de uitvoering van de eigen werkzaamheden geen risico’s met betrekking tot de machineveiligheid heeft. De werkzaamheden vinden overwegend plaats in een kantooromgeving. Indien hij werkzaamheden gaat uitvoeren met houtbewerkingsmachines zoals schuren, zagen, schaven of frezen of kunststofbewerking of onderdelen gaat spuiten dan heeft hij uiteraard wel met machineveiligheid te maken. Voor maatregelen dient men dan de relevante functie te raadplegen waarmee die werkzaamheden vergelijkbaar zijn. Bijvoorbeeld: een werkvoorbereider die achter een CNC houtbewerkingsmachine gaat werken zal dan daartoe de risico’s en maatregelen kunnen raadplegen van de machinaal houtbewerker.


Machineveiligheid
Er gelden een aantal algemene regels voor houtbewerkingsmachines die in het Arbobesluit zijn uitgewerkt.
Er gelden een aantal algemene regels voor houtbewerkingsmachines die in Hoofdstuk 7 van het Arbobesluit zijn uitgewerkt:
  • Houtbewerkingsmachines moeten correct worden opgesteld, op een juiste wijze ingericht, voldoende beveiligd en op een juiste wijze gebruikt.
  • Houtbewerkingsmachines moeten goed onderhouden worden en regelmatig veiligheidstechnisch worden beoordeeld (gekeurd).
  • Snijgereedschappen moeten op de juiste wijze worden toegepast, zijn voorzien van de juiste opschriften en verantwoord opgeslagen. Er moet gelet worden op een juiste markering en correcte opschriften snijgereedschap en beitelblokken. De opslag van gereedschap voor houtbewerkingsmachines met mechanisch doorvoer (MEC) en handmatige doorvoer (MAN) moeten gescheiden gebeuren.
  • Bewegende delen moeten op voldoende wijze zijn afgeschermd
  • Periodiek onderhoud en beoordeling volgens de veiligheidseisen moeten periodiek worden vastgelegd.
  • Houtbewerkingsmachines gebouwd na juli 1995 (technisch dossier) moeten zijn voorzien van CE-markering.
  • Er moet instructie en toezicht plaatsvinden op het invullen en naleven van veiligheidsmaatregelen en werkmethoden.
  • De ATEX-regelgeving is sinds juli 2006 verplicht. Beoordelingmoet plaatsvinden via de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E).

Een andere groep van machines wordt ingezet bij de afmontage van timmerwerken in de werkplaats of op locatie bij het plaatsen van gevelelementen, daken en trappen. Daarbij kan worden gedacht aan o.a. handschuur en -boormachines, nietmachines en spijkerautomaten. Deze machines kunnen ook risico’s op verwondingen van vingers en handen geven bij onjuist gebruik of onjuiste instructie.

Er bestaat op de werkplek in voorkomende gevallen kans op struikelen over losliggende kabels, rommel of afvalhout op de werkvloer. Het ontstaan van verwondingen vindt meestal zijn oorzaak in onveilig gebruik en onachtzaamheid en het ontbreken van de juiste afscherming van draaiende delen van machines.


Belangrijkste veiligheidsrisico’s
  • Het ontstaan van verwondingen aan vingers, hand en onderarm door snijden en nagrijpen
  • Struikelen
  • Elektrocutiegevaar.

NB: In 2009 zijn door de Arbeidsinspectie inspecties uitgevoerd in de timmerindustrie. Meer dan de helft van de overtredingen had betrekking op machineveiligheid (52%). De overtredingen betreffen met name weggehaalde of niet gebruikte afschermingen op machines en verkeerd gebruik van snijgereedschap.


Werknemers hebben de verplichting instructies op te volgen. Bijvoorbeeld het gebruik van veiligheidsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Schade aan gereedschappen en machines te melden en deel te nemen aan voorlichting en instructie.

Arbo-informatieblad AI -11. 'Machineveiligheid: afschermingen en beveiligingen' geeft veel informatie over veilig werken met (houtbewerkings)machines. Om te beoordelen of de in gebruik zijnde machines op de werkvloer voldoen aan de eisen van de Arbowet zijn er inspectielijsten ontwikkeld.

Van de meest gebruikte houtbewerkingsmachines in de timmerindustrie zijn er veiligheidsinstructiebladen beschikbaar. Zij kunnen door bedrijven die ressorteren onder de hout-CAO’s worden gedownload via de downloadcomputer van SKH.
 
 
 

< terug naar vorige pagina