U bent hier: Home - Risico - Machineveilig... - Voor- en afmo... - Handmatige bewerkingen

Print deze pagina


Machineveiligheid bij Handmatige bewerkingen in Voor- en afmontage


Onder handmatige bewerkingen wordt het bewerken van materialen en producten met vrij in de hand (al dan niet elektrisch of pneumatisch aangedreven) handgereedschap verstaan. Voorbeelden van handmatige bewerkingen zijn: bij- en afwerken, plamuren, kitten, schaven, schuren, tacken, timmeren, zagen (hand-, handcirkel- en reciprozaag).

Met name het opsluiten en maken van inkrozingen en in mindere mate boren, spijkeren of nieten leveren directe risico’s op verwondingen aan de vingers en handen.
Een veelvoorkomend probleem is het onjuist gebruik van beveiligingen aan de machines. Hierbij moet men denken aan beveiligingen die niet goed werken, verkeerde werkmethoden en oneigenlijk gebruik, deze zorgen voor een verhoogd risico op ongevallen.

Het gaat daarbij om de volgende gevaren:
  • in aanraking komen met en gegrepen worden door bewegende delen van het handgereedschap
  • getroffen worden door wegvliegende voorwerpen, zoals werkstukken en delen van het handgereedschap
  • bekneld raken tussen het werkstuk en de opspan- of aanvoerinrichting
  • onbedoeld of op onjuiste wijze in werking komen van de machine door een verkeerde plaatsing of beveiliging van de bedieningsknoppen
  • elektrocutie door kortsluiting in de machine of het in aanraking komen met bedrading onder spanning
  • bij het aanbrengen van glas in producten kunnen snijwonden ontstaan tijdens of door breuk van het glas
  • brandwonden door laswerkzaamheden



Te nemen maatregelen:

Bronmaatregelen
  • Gevaarlijk handgereedschap vervangen door handgereedschap waarmee veilig gewerkt kan worden (betere afscherming, lager toerental, enz.)
  • Bewegende delen van (hand)gereedschap, zoals (hand)cirkelzaag, moeten standaard zijn voorzien van volledige afscherming van de zaag indien er geen arbeid mee wordt verricht.
  • Beveiliging mag niet op eenvoudige wijze worden genegeerd of buiten werking worden gesteld.
  • Handmachines/gereedschap moet doelmatig en op voorgeschreven wijze worden gebruikt.

Collectieve maatregelen
  • Zorg voor goede praktische instructie die schriftelijk beschikbaar is.
  • Onderhoudsvoorschriften en gebruiksaanwijzingen dienen zo nodig in de taal van de gebruiker en in ieder geval in de Nederlandse taal te zijn opgesteld.
  • Zorg dat het gereedschap is voorzien van de vereiste beveiligingen.
  • Zorg dat het handgereedschap periodiek wordt gekeurd.
  • Zorg dat machines periodiek worden onderhouden en gekeurd (laat dit vastleggen in het logboek dat bij de machine hoort).
  • Hanteer veilige werkmethoden bij werkzaamheden met handmachines.
  • Houd toezicht op het naleven van voorgeschreven werkwijzen.
  • Zorg voor goede verlichting op de werkplek.
  • Verstrek de persoonlijke beschermingsmiddelen afgestemd op de uit te voeren werkzaamheden.
  • Zorg bij het uitvoeren van laswerkzaamheden voor geschikte lasapparatuur voorzien van (mobiele) afzuiging en/of voldoende ventilatie.

Individuele maatregelen
  • Houd de werkplek vrij van obstakels. Laat geen afval, snoeren of gereedschap rondslingeren.
  • Voer afval, gebroken glas op de werkplek direct af naar de daarvoor bestemde containers.
  • Gebruik hijs-, transport- en hulpmiddelen volgens de voorschriften.
  • Werk volgens de werkinstructies.
  • Gebruik de beveiligingen die bij het gereedschap horen.
  • Controleer regelmatig de veiligheid van het gereedschap. Vraag om vervanging als bijvoorbeeld de beveiligingen niet goed functioneren of kabels of leidingen, gasslangen beschadigd zijn.
  • Stop de werkzaamheden bij het optreden van ernstige risico’s en start pas weer als de risico’s beheerst worden of geëlimineerd zijn.
  • Gebruik de verstrekte persoonlijke beschermingsmiddelen.
  • Draag goed aansluitende kleding en houd de kleding gesloten en voorkom daarmee nagrijpen van bijvoorbeeld mouwen en jaspanden.
  • Draag geen das bij montagewerk en werkzaamheden met houtbewerkingsmachines.
  • Leg handgereedschap bij (tijdelijk) niet gebruik spanningsvrij weg.


NB: Het is niet toegestaan handschoenen te dragen bij het werken met houtbewerkingsmachines. Met name de machines met handmatige doorvoer geven extra risico’s op nagrijpen.


Organisatorische oplossingen


Meer informatie


Wat zegt wet- en regelgeving?

 
 
 

< terug naar vorige pagina