Machineveiligheid bij Handmatige bewerkingen in Houtskeletbouw

• in aanraking komen met en gegrepen worden door bewegende delen van het snijgereedschap van de houtbewerkingsmachines of handgereedschap, aan- en toevoerinrichtingen en as-einden;
• getroffen worden door wegvliegende voorwerpen, zoals werkstukken (terugslag) en delen van het gereedschap;
• bekneld raken tussen het werkstuk en de opspaninrichting;
• onbedoeld of op onjuiste wijze in werking komen van de machine door een verkeerde plaatsing of beveiliging van de bedieningsknoppen;
• elektrocutie door kortsluiting in de machine of het in aanraking komen met bedrading onder spanning;
• bij het aanbrengen van glas in producten kunnen snijwonden ontstaan tijdens of door breuk van het glas;
• valgevaar bij werken op hoogte;
• brandwonden door laswerkzaamheden.

• Gevaarlijk snijgereedschap of beitelblokken vervangen door snijgereedschap waarmee veilig gewerkt kan worden (betere afscherming, lager toerental, enz).
• Gevaarlijk handgereedschap vervangen door handgereedschap waarmee veilig gewerkt kan worden (betere afscherming, lager toerental, enz.).
• Bewegende delen van (hand)gereedschap zoals (hand)cirkelzaag moeten standaard zijn voorzien van volledige afscherming van de zaag indien er geen arbeid mee wordt verricht.
• Indien bewegende delen van (CNC) houtbewerkingsmachines gevaar opleveren dienen deze van zodanige afscherming of beveiliging te zijn voorzien, dat het gevaar zoveel mogelijk wordt voorkomen.
• De operationele zone van de CNC machine voorzien van een lichtscherm t.b.v. beveiliging en toenadering gevaarlijke zone.
• De operationele zone van de CNC machine voorzien van drukgevoelige matten, randen en stangen t.b.v. beveiliging en toenadering gevaarlijke zone.
• Schermen of beveiligingsinrichtingen mogen niet op eenvoudige wijze kunnen worden genegeerd of buiten werking worden gesteld.
• De schermen of beveiligingsinrichtingen moeten op voldoende afstand van de gevaarlijke zone van het arbeidsmiddel zijn aangebracht en mogen de werkzaamheden niet belemmeren.
• De schermen of beveiligingsinrichtingen moeten op een zodanige wijze zijn aangebracht dat de noodzakelijke onderhoud- en reparatiewerkzaamheden op veilige wijze kunnen worden uitgevoerd. Daarbij wordt zoveel mogelijk voorkomen dat de schermen of beveiligingsinrichtingen moeten worden gedemonteerd.
• Machines moeten conform wettelijke voorschriften, stabiel, veilig en doelmatig zijn opgesteld.

• Zorg goede praktische instructie die schriftelijk beschikbaar is. Onderhoudsvoorschriften en gebruiksaanwijzing dienen zo nodig in de taal van de gebruiker en in ieder geval in de Nederlandse taal te zijn opgesteld.
• Zorg dat machines en gereedschap zijn voorzien van de vereiste beveiligingen.
• Hanteer veilige werkmethoden bij werkzaamheden met houtbewerkingsmachines en handgereedschap.
• Houd toezicht op het naleven van voorgeschreven werkwijzen.
• Zorg dat de noodstopvoorziening zich binnen handbereik bevindt (bedieningsplaats c.q. werkplek aan de machine).
• Wanneer iemand zich in een besloten ruimte bevindt, moet buiten bij de toegang tot de besloten ruimte een werknemer permanent aanwezig zijn. Deze veiligheidswacht moet continu contact houden met de werknemer(s) in de besloten ruimte en met de toezichthouder.
• Zorg voor goede verlichting op de werkplek.
• Zorg dat machines en gereedschap periodiek worden onderhouden en gekeurd. (laat dit vastleggen in het logboek dat bij de machine hoort).
• Zorg bij het uitvoeren van laswerkzaamheden voor geschikte lasapparatuur voorzien van (mobiele) afzuiging en/of voldoende ventilatie.
• Zorg bij werken op hoogte voor afdoende collectieve maatregelen tegen het valgevaar; leuningen laten aanbrengen op steiger- en vloerranden.
• Verstrek de noodzakelijke beschermingsmiddelen, rekening houdend met de uit te voeren werkzaamheden, zoals:

-

bij werk met de motorkettingzaag de vereiste veiligheidskleding (veiligheidsbroek, -jack, -handschoenen, -schoeisel) en gelaatscherm; werken met de motorkettingzaag is niet toelaatbaar tenzij dat vanaf een stabiele werkplek gebeurt;

-

bij mogelijk gevaar van vallende onderdelen een veiligheidshelm (NEN-EN 397);

-

bij werk aan de weg een veiligheidsvest of signaleringskleding;

-

wanneer beschermingsmiddelen nodig zijn tegen de gevaren van het werken met een motorkettingzaag, dan moet deze bescherming voldoen aan de normserie (NEN-EN 381);

-

zorg wanneer op de knieën moet worden gesteund voor kniestukken in de werkbroek of eventueel kniebeschermers;

-

verstrek individuele valbeveiliging als geen steigers, randbeveiliging of vangnetten kunnen worden gebruikt.

• Zorg voor een goede, veilige bouwplaatsinrichting, toegang tot de werkplekken, houd deze netjes en vrij van obstakels, geen rondslingerend afval, snoeren of gereedschap.
• Voer afval op de werkplek direct af naar de daarvoor bestemde containers.
• Gebruik hijs-, transport- en hulpmiddelen volgens de voorschriften.
• Stop bij het optreden van ernstige risico’s de werkzaamheden start pas weer als de risico’s beheerst worden of geëlimineerd zijn.
• Werk volgens de werkinstructies.
• Gebruik handmachines en ander gereedschap doelmatig en op voorgeschreven wijze.
• Gebruik de beveiligingen die bij de machines en het gereedschap horen.
• Gebruik de ter beschikking gestelde hulpmiddelen zoals een duwhout bij b.v. cirkelzaag en lintzaag.
• Controleer regelmatig de veiligheid van de machine en het gereedschap. Vraag om vervanging als bijvoorbeeld de beveiligingen niet goed functioneren of kabels of leidingen beschadigd zijn.
• Plaats t.b.v. voldoende verlichting van de werkplek zo nodig bouwlampen bij het werk op locatie.
• Leg vloeropeningen dicht en beveilig randen van vloeren en trapgaten bij werkzaamheden op locatie.
• Regel dat er bij werken op hoogte een veilige werkplek is van waaruit het werk gemakkelijk kan worden bereikt, zoals een steiger.
• Zorg voor een stabiele opstelling van de constructieve en dragende elementen tijdens plaatsing op de bouw. Voorzie deze indien nodig van tijdelijke verankering of schoren.
• Bij een verwachte windkracht zes of meer moet het werk op aluminium rolstellingen worden gestaakt en mogen er geen ladders worden gebruikt. Bij windkracht zeven worden de werkzaamheden op hoogte dak en het hijswerk gestaakt.
• Gebruik de verstrekte persoonlijke beschermingsmiddelen.
• Draag goed aansluitende kleding en houd de kleding gesloten en voorkom daarmee nagrijpen van b.v. mouwen en jaspanden.
• Draag geen das bij montage werk en werkzaamheden met houtbewerkingsmachines.
• Leg handgereedschap bij (tijdelijk) niet gebruik spanningsvrij weg.

• Duwhout bij zaagmachines en klemmen bij boren

• Veiligheidsinstructiebladen en -film
• Inspectielijsten
• Voorlichting, instructie en toezicht Machineveiligheid

• Arbo Informatieblad 11 Machineveiligheid: afschermingen en beveiligingen. Uitgave SDU Den Haag
• Dossier Machineveiligheid in de gebruiksfase
• Brochure snijgereedschappen MAN/MEC