Lawaai- en houtstofreductie Afzuigsystemen (vast opgesteld)Vast opgestelde afzuigsystemen zijn te onderscheiden in overdruk- en onderdruksystemen en zijn standaard opgebouwd uit de volgende onderdelen: afzuigleidingen, ventilator(en), filterinstallatie, motopvang en uitblaas(retour)leidingen. Er is voor afzuiginstallaties voor houtbewerkingsmachines een Europese norm: NEN-EN 12779. Type systemen Overdruk Traditioneel is een afzuiginstallatie voor houtbewerkingsmachines opgebouwd uit een of meerdere ventilatoren die voor het filter zijn geplaatst. Doordat ze in het filter blazen wordt het een Overdruksysteem genoemd. Op een ventilator zijn in de regel meerdere machines aangesloten met verschillende drukverliezen en verschillende vereiste afzuigcapaciteiten. Daar er meestal vanuit wordt gegaan dat niet alle aangesloten machines gelijktijdig in gebruik zijn, is de ventilatoropbrengst vaak kleiner dan de som van de vereiste afzuigcapaciteit per machine. Indien toch meer machines gelijktijdig in gebruik zijn dan aangenomen voor de berekening van de benodigde ventilatorcapaciteit, treden problemen op: onvoldoende afzuiging en hogere stofemissies. Onderdruk Bij het onderdruksysteem zijn een of meerdere ventilatoren achter het filter geplaatst. Het filter staat daardoor in onderdruk. Leidingsecties verbinden de machines met het inlaatcompartiment van het filter. De ventilatoren worden aangestuurd door een druksensor. Neemt de vraag toe dan worden een of meer ventilatoren ingeschakeld. Neemt deze af dan wordt de omgekeerde weg bewandeld. Grote machines kunnen met een eigen leiding direct op het filter worden aangesloten waardoor zij de afzuiging van andere kleinere machines niet ongunstig kunnen beïnvloeden. Het voordeel van deze aanpak is dat afzuigcapaciteit beter over de machines verdeeld kan worden. Bovendien geeft het een energiebesparing doordat een ventilator alleen naar behoefte in werking is. Sommige fabrikanten plaatsen de ventilatoren in het filter, hetgeen de geluidsuitstraling beperkt. Het plaatsen van de ventilator achter het filter beperkt ook het brand- en explosierisico en heeft een positieve invloed op de zonering conform de ATEX richtlijn. Bovendien wordt de werkomgeving minder vervuild door stof. Capaciteit van afzuigsystemen Bij de vaststelling van de benodigde capaciteit en capaciteitsverdeling van een afzuigsysteem moet onder meer rekening gehouden worden met:
Afzuigleidingen Om het "uitzakken" van houtafval in het leidingsysteem te voorkomen, moet een voldoende hoge transportsnelheid in het gehele systeem gegarandeerd zijn. Als richtlijn voor de benodigde transportsnelheid kan gehanteerd worden:
Ventilator De ventilator levert de benodigde afzuigcapaciteit voor de afzuiging aan de machines en het transport van het afvalmateriaal via het leidingsysteem naar het filter. Niet alleen de benodigde afzuigcapaciteit of luchthoeveelheid is van belang. De ventilator moet ook voldoende druk kunnen leveren om de weerstand (drukverlies) in het systeem te overwinnen. Filter In het filter worden houtstof en spaanders gescheiden van de lucht. De schone lucht wordt (deels of volledig) afgevoerd naar buiten of (deels of volledig) teruggevoerd naar de werkplekken. Het laatste is uiteraard energetisch gunstig, maar heeft als nadeel dat niet geheel schone lucht terug wordt gevoerd naar werkplekken. Filters zijn niet in staat al het houtstof uit lucht te halen. In Nederland staat stof van hardhout op de lijst van kankerverwekkende stoffen. De Nederlandse Arbowetgeving (Arbobesluit) stelt dat kankerverwekkende stoffen niet gerecirculeerd mogen worden. Dit zou betekenen dat het terugvoeren naar de werkplek van afgezogen en door filtering gereinigde lucht die hardhoutstof bevat in houtwerkplaatsen verboden is. Aangezien dit in de praktijk moeilijk hanteerbaar is, is in aanvulling op het recirculatieverbod besloten dat afgezogen lucht gerecirculeerd mag worden, mits gegarandeerd kan worden (door middel van metingen) dat de concentratie hardhoutstof in de retourlucht lager is dan 0,2 mg /m³. Aanschaf/renovatie afzuiginstallatie Bij het kopen van een nieuwe afzuiginstallatie, of bij renovatie en aanpassen van bestaande afzuiginstallaties is het belangrijk aandacht te besteden aan een aantal aspecten. Zo zijn er de vragen: welke installateur moet ik daarvoor uitnodigen? Welke onderdelen van de installatie moeten worden aangepast? Wat zijn de huidige technische eisen en uitgangspunten (norm voor afzuigsystemen: NEN-EN 12779; richtlijnen voor explosieveiligheid: ATEX 95 en 137)? De randvoorwaarden voor keuzes zijn vrij complex en vereisen inzicht en deskundigheid van betrokkenen. Laat u eventueel bijstaan door een onafhankelijk adviesbureau. Alvorens over te gaan tot de aanschaf van een nieuwe afzuiginstallatie of de renovatie van het bestaande systeem is het van belang de eisen waar het (ver)nieuw(d)e systeem aan moet voldoen vast te leggen in een Programma van Eisen (PvE). Een checklist met aandachtspunten voor het opstellen van een PvE is toegevoegd in de detailbeschrijving van de vast opgestelde afzuigsystemen. Meer informatie |