Fysieke belastingHet werk in de Timmerindustrie is fysiek belastend. Onder fysieke belasting wordt de belasting van het menselijke bewegingsapparaat (het stelsel van spieren, botten, pezen en gewrichten) verstaan. Tijdens het werken kan er belasting ontstaan door tillen en dragen van zware spullen, duwen en trekken van bijvoorbeeld karren, ongunstige werkhoudingen als bukken of geknield werken of het steeds uitvoeren van dezelfde bewegingen. Fysieke belasting kost ook energie: de energievoorziening van het hele lichaam kan een beperkende factor zijn. Te veel energieverbruik leidt tot een gevoel van algehele vermoeidheid. Te veel energieverbruik komt voor bij langdurig zwaar werk, bijvoorbeeld de combinatie van de hele dag traplopen en tillen. In de Timmerindustrie mag door één persoon niet zwaarder worden getild dan 23 kilo. In welke functiefamilie is Fysieke belasting een belangrijk risico? Bijna in iedere functiefamilie van de Timmerindustrie vormt Fysieke belasting een belangrijk risico:
Het risico komt in mindere mate voor binnen:
Fysieke belasting Fysieke belasting bestaat uit de volgende vormen:
Al deze vormen van belasting kunnen ieder voor zich of in combinatie overbelastend zijn, waardoor schade aan het lichaam kan ontstaan. Door deze schade ontstaan klachten zoals rugpijn, pijn aan de armen, benen of knieën, slijtage aan gewrichten etc. De beste oplossing om fysieke overbelasting te voorkomen is om het werk zoveel mogelijk af te wisselen zodat er geen eenzijdige belasting of overbelasting ontstaat. De risico’s bij de verschillende vormen van fysieke belasting zijn: 1. Risico’s op het gebied van tillen en dragen Tillen en dragen is de bekendste vorm van fysieke belasting en komt in veel beroepen voor. Tillen is het optillen van een last (omhoog brengen) en dragen is het vasthouden van de last terwijl de medewerker loopt. Te zwaar tillen en dragen is vaak de oorzaak van gezondheidsklachten bij medewerkers. Het gaat dan vaak om rugklachten (bijv. hernia) of spier- en peesblessures. Mensen die veel zware (meer dan 23 kg) voorwerpen tillen lopen een ongeveer 2x zo groot risico op rugpijn dan mensen die niet of minder zware voorwerpen tillen. 2. Risico’s t.a.v. duwen en trekken Duwen en trekken komt met name voor bij het verplaatsen van of het sjorren met karren, pallets, dozen en grote voorwerpen. Het gehele lichaam wordt dan ingezet om het duwen of trekken uit te voeren. Hierbij kunnen erg grote krachten ontstaan, een vol beladen pallet kan tot 1500 kg wegen. Bij het duwen of trekken kunnen grote piekbelastingen optreden, bijv. trekken of duwen op een helling of bij het met een ruk in beweging brengen van een last. Met name de spieren, pezen, banden en gewrichten kunnen hierdoor beschadigd raken. Vooral pijn in de schouders is het gevolg van te zwaar duwen en trekken. 3. Risico’s op het gebied van trillen en schokken Het langdurig werken met gereedschappen die trillen of op voertuigen die trillen en schokken kan leiden tot risico’s op gezondheidsschade. Er zijn twee hoofdvormen van trillingen en schokken: hand-armtrillingen en lichaamstrillingen. Hand-armtrillingen zijn trillingen die via de handen en armen op het lichaam worden overgedragen bij het werken met trillend of schokkend handgereedschap zoals een pneumatische boorhamer. Lichaamstrillingen zijn trillingen die via een steunvlak (de stoel of de vloer) het lichaam als geheel in trilling brengen, zoals het werken op een vorkheftruck. Mensen die bloot staan aan trillingen lopen een verhoogd risico op nadelige gezondheidseffecten als rugklachten, schouderklachten of het witte vinger syndroom (beschadigde zenuwen en bloedvaten in de handen). Klachten door trillingen worden vaak pas op de lange termijn zicht- en merkbaar. 4. Risico’s op het gebied van werkhoudingen Werken in een ongunstige houding, bijv. geknield werk of boven het hoofd werken leidt tot lichamelijke belasting. Ongunstige houdingen zijn bukken, knielen, werken in een gedraaide houding en allerlei standen van het hoofd en de ledematen, zoals werken met de handen geheven, werken met het hoofd naar achter of naar voren geknikt. Bij het aannemen van dit soort houdingen zijn de spieren continu aangespannen waardoor er op lange duur lichamelijk schade kan ontstaan, zoals rugklachten knieklachten en schouderklachten. Maar ook het langdurig in één dezelfde "normale" houding werken is belastend voor het lichaam, zoals langdurig staan of langdurig in één houding zitten. 5. Risico’s op het gebied van repeterende bewegingen Wanneer spieren zich spannen en kort daarop weer ontspannen is er sprake van dynamische belasting. Deze spierarbeid kan een mens lang volhouden. Dynamische arbeid van de spieren komt het meest voor bij ambachten en beroepen in de industrie, het transport en in administratieve functies. Extreme sportprestaties laten zien dat deze vorm van lichamelijke belasting langdurig door een getraind mens kan worden volgehouden, zonder nadelige gevolgen voor de gezondheid. Dynamische arbeid zal op den duur vermoeidheid opleveren: zie hiervoor energetische belasting. Maar te grote dynamische belasting kan schade door slijtage aan de spieren, gewrichten of pezen veroorzaken. Deze schade wordt ook wel RSI genoemd (Repetitive Strain Injury). RSI kan ook veroorzaakt worden door een andersoortige belasting, zoals bij beeldschermwerk. 6. Risico’s op het gebied van energetische belasting De spieren van de mens zorgen ervoor dat de mens zijn werk kan doen. Spieractiviteit ontstaat door omzetting van voedingsstoffen en zuurstof in de spier in beweging en warmte. Om de spieren te gebruiken moeten voedingsstoffen worden aangevoerd en afvalstoffen moeten weer afgevoerd worden. De snelheid van aan- en afvoer is begrensd zodat ook de spieractiviteit begrensd is. Wanneer er meer energie verbrand wordt in de spieren neemt de behoefte aan zuurstof en voedingsstoffen toe, zodat het hart sneller gaat kloppen om het bloed sneller te laten circuleren. Op de lange duur ontstaat lichamelijke problemen als de spieren steeds boven hun grenzen worden belast. |