3.3Oplossingen

In de Timmerindustrie wordt gewerkt met een grote variëteit aan houtbewerkingsmachines. Deze machines zijn in verschillende uitvoeringen in gebruik, voor diverse houtsoorten en andere materialen, in ruimtes die per bedrijf verschillen. Al deze factoren bepalen uiteindelijk de geluidsbelasting en daar moeten bedrijven mee aan de gang.

De exacte geluidsbelasting moet door middel van metingen worden vastgesteld. Een arbeidshygiënist of een andere functionaris met voldoende deskundigheid op dit gebied, kan de situatie in het bedrijf in beeld brengen. Geluidsmeting op de werkplek vindt plaats volgens de norm NEN-EN-ISO 9612:2009 en ‘Akoestiek - Bepaling van de blootstelling aan geluid op de werkplek – Praktijkmethode’.

Voor een goede beoordeling is het meetmoment belangrijk, zodat de gemeten waarden representatief zijn voor de situatie in het bedrijf. Er moet een 8-uurs dagdosis per (groep) medewerker(s) worden bepaald. Daarbij moeten ook piekgeluiden worden meegenomen, waarna de beoordeling van de risico’s moet worden uitgevoerd in relatie tot actie- en grenswaarden.

Aan de hand van de lijst met veel voorkomende houtbewerkingsmachines (bijlage 2) kan een eerste inschatting worden gemaakt van de geluidsbelasting in het bedrijf. Deze lijst bevat niet alle machines en is bedoeld om een indicatie te geven van de geluidssituatie in het bedrijf. Let bij het gebruik van deze lijst op: we zijn uitgegaan van machines die goed onderhouden zijn, waarbij de geluid reducerende voorzieningen in goede staat zijn. Voor machines die minder goed onderhouden zijn, verwachten wij dat de geluidsbelasting aanzienlijk hoger is. Verder kunnen er verschillen zijn door hard- en zachthoutsoorten, het toerental waarmee de bewerking plaatsvindt en de bewerking zelf (veel of weinig verspanen). Per machine(groep) geven we oplossingsrichtingen, omdat niet alle maatregelen kunnen worden toegepast op iedere machine. Maatwerk is noodzakelijk om het geluid te minimaliseren.

Bij een (vermoedelijk) te hoog geluidsniveau op de werkplek is het bedrijf verplicht om maatregelen te treffen om gehoorbeschadiging bij personeel te voorkomen. Daarbij moet schadelijk geluid zoveel mogelijk aan de bron worden opgelost, door het elimineren van de geluidsbron of het beperken van de geluidsbelasting. Dit noemen we de arbeidshygiënische strategie.

Het kan zijn dat aanpak aan de bron tot onevenredig hoge kosten leidt. In dat geval kan redelijkerwijs niet van het bedrijf worden verwacht er dergelijke dure maatregelen worden genomen, dit noemen we het redelijkerwijs principe. Let bij de aanschaf van een nieuwe machine op de verwachte geluidsbelasting. Vraag de leverancier naar mogelijkheden om de machine stiller te maken en neem het onderwerp ‘schadelijk geluid’ op in het pakket van eisen.

De reductiemaatregelen op grond van de arbeidshygiënische strategie zijn:

Vervanging van de machine door een stiller alternatief of een alternatieve werkwijze (proceswijziging/eliminatie)
Constructieve maatregelen, d.w.z. geluidsbeperkende aanpassingen aan de machine
Beperk de duur en de intensiteit van de geluidsbelasting bij de machine
Beperking van de overdracht binnen de ruimte
Beperking van overdracht gericht op (een groep van) medewerkers door taakroulatie
Maatregelen gericht op individuele bescherming

Naast de algemene aanpak van schadelijk geluid moeten in het bedrijf extra maatregelen worden genomen om zwangere vrouwen te beschermen tegen schadelijk geluid. Als een vrouw haar werkgever informeert over haar zwangerschap, dan moet de werkgever hier rekening mee houden. Tijdens de zwangerschap mag een vrouw niet werken in een omgeving met een geluidsniveau boven 80 dB(A) omdat de blootstelling aan schadelijk geluid kan leiden tot gehoorschade bij het ongeboren kind.

In een bedrijf waar gewerkt wordt met houtbewerkingsmachines, is het niet voldoende om alleen persoonlijke beschermingsmiddelen te verstrekken. Het bedrijf moet de geluidsbelasting voor zover als mogelijk bij de bron aanpakken, ook als de geluidsbelasting na deze maatregelen niet onder de grenswaarde voor schadelijk geluid komt.